Viện nghiên cứu
Văn hoá Tín ngưỡng Việt Nam

Văn phòng đại diện phía Nam

Văn hóa tín ngưỡng

Những trở ngại của Phật giáo, Kitô giáo

Những trở ngại của Phật giáo, Kitô giáo

Các tôn giáo khác như Phật giáo, Kitô giáo khi vào nước ta, để tồn tại và phát huy ảnh hưởng, đã phải từng bước chấp nhận tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên, mặc dầu có thể đối lập với giáo lý khởi nguyên của chúng.
Xem chi tiết
Vị trí của phụ nữ trong xã hội

Vị trí của phụ nữ trong xã hội

Sự kế tục thờ cúng tổ tiên theo quyền trưởng nam được quy định lần đầu tiên trong bộ Luật do vua Lê Thánh Tông ban hành năm 1461. Người đàn ông có quyền lấy nhiều vợ nhằm có được con trai nối dõi (bất hiếu hữu tam, vô hậu vi đại). Thế nhưng, người phụ nữ Việt Nam không bị hạ thấp hoặc khinh miệt như phụ nữ phương Bắc, đặc biệt là ở gia đình bình dân.
Xem chi tiết
Vai trò của các học thuyết Nho giáo đến tín ngưỡng

Vai trò của các học thuyết Nho giáo đến tín ngưỡng

Nho giáo như là hệ tư tưởng tổng kết văn hóa truyền thống ở chính trị, đạo đức, lễ nhạc thì Đạo giáo là sự tổng hợp văn hóa truyền thống ớ phần dân gian, gắn với tín ngưỡng, phong tục, bói toán, chữa bệnh.
Xem chi tiết
Phân nhánh trong họ hàng

Phân nhánh trong họ hàng

Tương ứng với các chi, ngành, nhánh ấy là sự phân cấp những số đời phải cúng ở các từ đường và các gia đình. Để duy trì tổ chức cộng đồng từ gia đình tới dòng họ, người ta rất coi trọng việc ghi chép gia phả và tộc phả. Dựa trên các văn bản này, truyền thống được bảo tồn, lễ nghi trật tự được tôn trọng và nghiêm cấm các quan hệ hôn nhân nội tộc. Riêng đối với họ ngoại, quy định được nói rộng hơn – con cháu có thể kết hôn sau bốn đời
Xem chi tiết
Độc đáo nghi lễ đặt tên cho trẻ của người La Hủ

Độc đáo nghi lễ đặt tên cho trẻ của người La Hủ

Đối với đồng bào La Hủ, cái tên có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong chu kỳ vòng đời của mỗi con người. Vì thế, tập tục đặt tên cho trẻ mới sinh được người La Hủ tiến hành sau 3 ngày đứa trẻ cất tiếng khóc chào đời. Tập tục này cũng có một số kiêng kị nhất định.
Xem chi tiết
Đạo lý uống nước nhớ nguồn

Đạo lý uống nước nhớ nguồn

Đầu tiên phải kể đến đạo lý uống nước nhớ nguồn. Một mặt, con cháu bày tỏ lòng nhớ ơn đối với các bậc sinh thành, lúc họ đã chết cũng như khi còn sống. Mặt khác, nó cũng thể hiện trách nhiệm liên tục và lâu dài của con cháu đối với nhu cầu của tổ tiên.
Xem chi tiết
Tôn giáo chính thống của người Việt Nam

Tôn giáo chính thống của người Việt Nam

Trong chuyên luận của mình, tác giả Toan Ánh coi “thờ phụng tổ tiên không phải là một thứ tôn giáo… mà là lòng thành kính và biết ơn của con cháu đối với người đã khuất”, có nghĩa đây chỉ là một phong tục có tính đạo lý.
Xem chi tiết
Truyền thuyết Hùng Vương và tín ngưỡng thờ Quốc tổ

Truyền thuyết Hùng Vương và tín ngưỡng thờ Quốc tổ

Lịch sử của truyền thuyết Hùng Vương và tín ngưỡng thờ Quốc tổ cũng có những điểm cần chú ý. Thư tịch sớm nhất có nhắc tới Hùng Vương là Việt Điện u linh của Lý Tế Xuyên, nhưng chỉ được nhắc đến thoáng qua trong chuyện thần Tản Viên (thần núi) cầu hôn Mỵ Nương.
Xem chi tiết
Các tư tưởng và học thuyết của Nho giáo

Các tư tưởng và học thuyết của Nho giáo

Các tư tưởng và học thuyết của Nho giáo đã trở thành vũ khí lý luận cho các vương triều phong kiến Việt Nam tổ chức quản lý quốc gia trong giai đoạn độc lập tự chủ. Bởi thế, không có gì đáng ngạc nhiên khi tín ngưỡng thờ tổ tiên không chỉ được lễ thức hóa mà còn được các vương triều thừa nhận, thể chế hóa bằng pháp luật.
Xem chi tiết
Các mặt trái ngược trong nho giáo

Các mặt trái ngược trong nho giáo

Ý thức về tổ tiên, về mối liên hệ giữa tổ tiên và con cháu được dựng thành lý thuyết và “lễ thức hóa”: ở thời điểm muộn hơn. Chính hệ tư tưởng Nho giáo đã “có công thổi vào quan điểm bản địa mộc mạc này một triết lý, một tổ chức, một nghi thức, một niềm tin sâu sắc”.
Xem chi tiết
Tết Đoan Ngọ mùng 5/5 Âm lịch: Sự tích và tục lệ người Việt

Tết Đoan Ngọ mùng 5/5 Âm lịch: Sự tích và tục lệ người Việt

Tết Đoan Ngọ tồn tại từ lâu trong văn hoá dân gian phương Đông và có ảnh hưởng đến sinh hoạt văn hoá của người dân một số nước. Tết Đoan Ngọ ngày mùng 5/5 âm lịch là một trong những ngày Tết truyền thống ở Việt Nam cũng như một số nước Đông Á như Triều Tiên, Hàn Quốc, Trung Quốc...
Xem chi tiết
Sự ra đời và duy trì của tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên

Sự ra đời và duy trì của tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên

Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên được ra đời và duy trì trong những điều kiện lịch sử – xã hội nhất định. Từ hình thức liên minh cộng đồng nguyên thủy đến hình thức liên kết gia đình sơ khai theo trục huyết thống nam đã là một chặng đường lịch sử khá dài, nhưng đến thòi điểm xác lập “quyền trưởng nam” còn muộn hơn.
Xem chi tiết
Nghệ thuật tranh dân gian của người Cao Lan

Nghệ thuật tranh dân gian của người Cao Lan

Trong hệ thống tín ngưỡng của dân tộc Cao Lan có những bộ tranh thờ được lưu truyền từ đời này sang đời khác. Ngoài những bức tranh thờ chung của cộng đồng dân tộc, mỗi dòng họ còn có một số bức tranh thờ thần riêng.
Xem chi tiết
Yếu tố quan trọng hình thành tín ngưỡng

Yếu tố quan trọng hình thành tín ngưỡng

Trong khía cạnh kinh tế này có một điểm quan trọng đã tạo nên nét khác biệt trong tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên ở Việt Nam và Trung Hoa. Do đặc trưng khí hậu nhiệt đới, nóng ẩm, gió mùa nên Việt Nam sản xuất lúa nước theo truyền thống tiểu canh kết hợp với nuôi gia súc.
Xem chi tiết
Quan niệm về linh hồn

Quan niệm về linh hồn

Tuy quan niệm về linh hồn khá phổ biến, nhưng không phải tộc người nào cũng thờ cúng tổ tiên. Ở phương Tây, nhiều vùng cũng có ngày “ký ức gia đình” để tưởng niệm những người thân đã chết, nhưng đó là tất cả những người đã chết nói chung chứ không phải ngày mất của một người cụ thể.
Xem chi tiết
Tục thờ cúng chúng sinh

Tục thờ cúng chúng sinh

Thờ cúng chúng sinh là một tín ngưỡng được du nhập từ Quốc gia phía bắc. Vào mỗi dịp tháng 7 hàng năm, người Việt lại sắm sửa lễ vật dâng cúng gia tiên, bố mẹ, cúng chúng sinh, dạ quỷ. Thờ cúng cô hồn khá sớm và phổ biến, biểu thị lòng thương xót của người dân đối với những người chết trong cô quạnh, tha phương, chết bất đắc kỳ tử.
Xem chi tiết
Mối quan hệ giữa những người sống và người chết

Mối quan hệ giữa những người sống và người chết

Không có ý thức cao siêu về thiên đàng hay địa ngục của Kitô giáo hay thuyết luân hồi chuyển kiếp đầu thai của đạo Phật, trong nhận thức dân gian, thể xác và linh hồn vừa gắn bó, vừa tách biệt. Chúng gắn bó khi sống và phân tách khi chết: thể xác đã hòa vào cát bụi nhưng phần hồn vẫn tồn tại – chuyển sang “sống” ở một thế giới khác.
Xem chi tiết
Lễ cúng Po Riyak của người Chăm và tục thờ cá ông của cư dân vùng biển miền Trung

Lễ cúng Po Riyak của người Chăm và tục thờ cá ông của cư dân vùng biển miền Trung

Tín ngưỡng đa thần là một nét đặc trưng của người Chăm, xuất phát từ tín ngưỡng dân gian bản địa và tiếp thu văn hóa Ấn Độ.
Xem chi tiết
Nguồn gốc và bản chất của tín ngưỡng

Nguồn gốc và bản chất của tín ngưỡng

Trong các hình thái tín ngưỡng dân gian, thờ cúng tổ tiên là loại hình tồn tại phổ biến nhất và lâu bền nhất. Nhiều dân tộc trên thế giới cũng có tín ngưỡng này.
Xem chi tiết
Tín ngưỡng Then của người dân tộc Tày, Nùng

Tín ngưỡng Then của người dân tộc Tày, Nùng

Then là hình thức sinh hoạt tôn giáo tín ngưỡng phổ biến ở các bản còn của người Tày và người Nùng ở vùng núi Đông Bắc.
Xem chi tiết
banner 160x600
789101112131415
Top
Call