banner 728x90

Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên được khôi phục mạnh mẽ sau chiến tranh

15/06/2024 Lượt xem: 2405

Qua kết quả khảo sát cuối năm 1995 ở một làng cổ ven đô (nơi chịu ảnh hưởng khá mạnh mẽ của quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa) là làng Triều Khúc, huyện Thanh Trì, ngoại thành Hà Nội cũng rất đáng lưu ý: 84,4% người tin có linh hồn, 35,5% tin có ma. Khi được hỏi về các hành vi tín ngưỡng, có tới 95,5% gia đình quan tâm đến hướng để mồ mả, rồi sau đó mới tham gia vào các hành vi khác: chọn giờ tốt, xấu (88,8%), xem chân gà (60%), xem tướng (22,2%), hầu đồng (2,2%)…

Trong gia đình, nếu như chỉ 8,9% gia đình có bàn thờ Mẫu, 16% có cây hương thờ Thổ thần, 31,1% có riêng bàn thờ Phật, 40,2% có bàn thờ Cô Tổ, ông Hoàng thì có tới 92% gia đình có bàn thờ tổ tiên (8% còn lại đều là các gia đình trẻ mới thành lập, chỉ có bàn thờ Thổ công, vẫn thờ tổ tiên bên nhà bố mẹ). Trên 60% gia đình thờ tổ tiên bốn đời, 33% gia đình thờ năm đời, cá biệt có một số gia đình thờ sáu đời. Với các gia đình có bàn thờ tổ tiên thì 47% nhà ngày nào cũng thắp hương, còn 53% chỉ thắp vào ngày tết, giỗ và các ngày sóc, vọng, về nguyên nhân thờ cúng tổ tiên, 100% thống nhất đưa ra ba lý do: nhớ ơn cội nguồn; mong tổ tiên che chở phù hộ và giáo dục truyền thống gia đình cho con cháu. Còn về vấn đề xây dựng nhà thờ họ và tôn tạo mồ mả tổ tiên, chỉ có 4% cho rằng không cần thiết còn 96% cho rằng việc ấy rất cần.

Qua những số liệu kể trên, chúng ta có thể đưa ra một vài nhận xét ban đầu khái quát so với các tôn giáo tín ngưỡng khác, tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên nếu có bị mai một ít nhiều trong chiến tranh thì hiện nay đang được nhanh chóng phục hồi mạnh mẽ trên diện lớn toàn quốc. Lý do cơ bản nhất cho sự phục hồi này là nội dung đạo lý tốt đẹp của tín ngưỡng. Nó đã và đang đóng vai trò quan trọng thúc đẩy con người phát huy những giá trị nhân văn tốt đẹp của dân tộc cho cuộc sống mới: thái độ trân trọng đối với truyền thống, đối với gia đình, với dân tộc. Những giá trị nhân văn truyền thống này là nền tảng quan trọng cho việc tiếp nhận các tinh hoa văn hóa nhân loại, trong quá trình con người Việt Nam hòa nhập với thế giới.

Ban Nghiên cứu Tôn giáo

 

Tags:

Bài viết khác

Các hình thức diễn xướng trong tín ngưỡng thờ Mẫu

Hầu bóng là một nghi lễ tiêu biểu và đặc trưng nhất của tín ngưỡng thờ Mẫu, vốn xuất phát từ người Việt ở Bắc Bộ, nhưng sau đó theo chân người Việt vào Trung Bộ và Nam Bộ, tạo nên những sắc thái riêng cho mỗi miền. Hầu bóng, nhìn từ góc độ văn hóa - nghệ thuật là một hình thức diễn xướng dân gian tổng hợp, một loại hình sân khấu tâm linh.

Lễ hội Nghinh Ông - Nét văn hóa đậm chất dân gian và lâu đời của người dân vùng biển Cần Giờ

Hàng trăm ghe đánh cá của ngư dân huyện Cần Giờ (Tp.Hồ Chí Minh) tham gia đoàn đưa - rước Nghinh Ông, cầu vụ mùa bội thu. Từng đàn hải âu bám theo ghe Nghinh ra khu vực làm lễ. Bên đường người dân lập hương án chờ Nghinh Ông về.

Sự tích hợp các giá trị văn hóa nghệ thuật trong tín ngưỡng thờ Mẫu

Trong các loại hình văn hóa của con người có một dạng thức văn hóa khá đặc thù, đó là “văn hóa tôn giáo”, như văn hóa Phật giáo, văn hóa Gia tô giáo, văn hóa Ấn giáo và văn hóa Khổng giáo. Đối với một số tín ngưỡng hay tôn giáo sơ khai, chúng ta có thể dõi thấy những dạng thức văn hóa, những quá trình tích hợp văn hóa – nghệ thuật như vậy, trong đó tín ngưỡng thờ Mẫu là một ví dụ khá tiêu biểu.

Lễ hội Nghinh Ông Phú Quốc: Nét đẹp tín ngưỡng thờ Cá Ông của ngư dân đảo ngọc

Lễ hội Nghinh Ông Phú Quốc được xem là lễ hội dân gian lâu đời của ngư dân trên đảo ngọc. Hằng năm, lễ hội đều được tổ chức để tỏ lòng thành kính đối với Cá Ông, cũng như mong muốn một năm mưa thuận gió hoà.

Ý nghĩa tượng Phúc Lộc Thọ

Từ xa xưa, con người luôn tin vào sức mạnh của thần linh để cầu chúc cho niềm vui, tuổi thọ và sức khỏe. Đặc biệt, tượng Phúc - Lộc - Thọ luôn được tôn thờ để gắn kết với những điều tốt đẹp này.

Tín ngưỡng thờ cúng trong các nhà thờ họ ở vùng biển

Nhà thờ họ là một công trình kiến trúc truyền thống của người Việt, được xây dựng để thờ cúng tổ tiên của một dòng họ. Đây là nơi con cháu trong dòng họ tập trung vào những dịp quan trọng như ngày giỗ tổ, lễ Tết, hay các nghi lễ tôn giáo khác để tưởng nhớ và bày tỏ lòng thành kính với tổ tiên.

Những mặt hạn chế, tiêu cực của tín ngưỡng thờ Mẫu và nghi lễ lên đồng

Bản thân tín ngưỡng thờ Mẫu là hệ thống các tín ngưỡng ở các trình độ phát triển rất khác nhau, từ sơ khai, nguyên thủy như các hình thức thờ Nữ thần đến các hình thức phát triển cao hơn là thờ Mẫu Tam Phủ Tứ Phủ.

Vẻ đẹp văn hóa trong nghệ thuật múa dân gian của người Dao

Khởi nguồn từ đời sống lao động và những ước mơ về cuộc sống thanh bình, hạnh phúc, nghệ thuật múa dân gian của người Dao phản chiếu những góc nhìn văn hóa đa chiều về cuộc sống, tín ngưỡng và bản sắc văn hóa Dao.
Top