Tín ngưỡng dân gian

Tín ngưỡng thờ cúng giỗ họ

Đã bao thế kỷ trôi qua, cung cách và quan niệm thờ phụng tổ tiên của người Việt Nam xét theo góc độ nào đó đã có nhiều thay đổi nhưng ý nghĩa lớn nhất thì vẫn giữ nguyên. Người Việt Nam coi việc thờ phụng tổ tiên là một trong những nguyên tắc đạo đức làm người. Đó là hình thức thể hiện sự hiếu thuận và lòng biết ơn của con cháu đối với các bậc sinh thành.

Xem chi tiết

Tục thờ Mộc tinh

Mộc tinh là tinh của những cây lớn mọc ở những vườn rộng, nhất là những cây cổ thụ. Nhiều người sau khi mua được nhà cửa, có vườn rộng, trong vườn lại có nhiều cây cối, cây ăn quả, đặc biệt là những cây cổ thụ. Khi dọn đến ở gặp phải một vài trở ngại, tai ương, người xưa cho là tại những cây cổ thụ có thần và vị thần này đang ra uy để chứng tỏ sự hiện diện của mình.

Xem chi tiết

Nghệ thuật múa rối nước - nét văn hóa chỉ có duy nhất ở Việt Nam

Múa rối nước là nghệ thuật dân gian độc đáo ra đời từ rất lâu và chỉ có duy nhất ở Việt Nam. Trải qua một thời gian dài hình thành và phát triển, trò múa rối nước dần trở thành một thú vui tao nhã của người Việt trong các dịp lễ hội. Từ tạo hình các con rối đến các làn điệu đã góp phần tạo nên bản sắc văn hóa riêng và trở thành niềm tự hào của Việt Nam trên trường quốc tế.

Xem chi tiết

Hệ thống thần linh Tam phủ, Tứ phủ

Đạo Mẫu Tam phủ, Tứ phủ hình thành và phát triển trên nền tảng thờ Nữ thần và Mẫu thần, nhưng sau khi đã hình thành rồi thì Đạo Mẫu Tam phủ, Tứ phủ lại tác động ảnh hưởng theo xu hướng “Tam phủ, Tứ phủ hóa” tín ngưỡng thờ Nữ thần và Mẫu thần bản địa. Điều này chúng ta thường thấy khá phổ biến ở các đền, miếu thờ Nữ thần và Mẫu thần, thể hiện cách phổi thờ, các hình thức trang trí, tranh tượng, các lễ vật, tục hát chầu văn…

Xem chi tiết

Nghi lễ khi làm nhà mới của người xưa

Từ khi bắt đầu làm nhà đến khi ngôi nhà được hoàn tất, thuở xưa người Việt phải tiến hành nhiều nghi lễ, như lễ bình cơ, lễ nhập trạch, lễ tân gia, lễ hoàn công....

Xem chi tiết

Lễ thượng thọ - nét đẹp văn hóa của người Việt Nam

Đối vối người Việt, theo phong tục xưa, gia đình nào có ông, bà, cha, mẹ thọ 70 tuổi thì làm lễ mừng thọ, 80 tuổi là Thượng thọ, 90 tuổi là Thượng thượng thọ, 100 tuổi là Bách tuế đại thọ. Tập tục này thể hiện đạo lý làm người, uống nước nhớ nguồn, kính trọng và biết ơn người đã sinh thành nuôi dưỡng mình, rất đáng được trân trọng.

Xem chi tiết

Phong tục lập bàn thờ vọng

Bàn thờ vọng ngày nay khá phổ biến, áp dụng cho con cháu sống xa quê, hướng vọng về, thờ cha mẹ và ông bà tổ tiên, hương khói trong những ngày giỗ, tết. Xưa kia, khi nền kinh tế của nước ta chỉ là nông nghiệp tự cung, tự cấp, thì người nông dân suốt đời không rời quê cha đất tổ, chuyển cư sang làng bên cạnh cũng đã gọi là biệt quán, ly hương, vì vậy bàn thờ vọng chỉ là hiện tượng cá biệt và tạm thời, chưa thành phong tục phổ biến.

Xem chi tiết

Tục thờ Quốc Mẫu

Từ hàng nghìn năm nay, người Việt Nam luôn coi mẹ Âu Cơ như một biểu tượng bất tử về cội nguồn đời sống tinh thần. Bà được coi là vị Quốc Mẫu, theo truyền thuyết là người có công khai sinh ra dòng giống người Việt bây giờ.

Xem chi tiết

Tục thờ các vị thần sông nước

Xuất phát từ quan niệm vạn vật hữu linh, thờ thủy thần là một tục thờ có sớm và phổ biến ở các vùng có địa bàn sông nước. Nghiên cứu truyền thuyết về các vị thần được thờ trong các đình, đền của Hà Nam, lễ hội, tục thờ các vị thần này thì thấy dấu vết về tục thờ thủy thần khá đậm nét.

Xem chi tiết

Tín ngường thờ từ Mẫu thần đến Mẫu tam phủ, Tứ phủ

Tục thờ Mẫu thần, Mẫu Tam phủ, Tứ phủ (Tam Tòa Thánh Mẫu) có quan hệ mật thiết với tục thờ nữ thần, tuy nhiên chúng không phải là đồng nhất. Nói cách khác Mẫu đều là Nữ thần được tôn vinh là Mẫu thần. Cũng tương tự như vậy ta có thể nói về tục thờ Mẫu thần và Mẫu Tam phủ, Tứ phủ. Rõ ràng là Đạo Mẫu gắn liền với thờ Mẫu dân gian nhưng như thế không có nghĩa là mọi Mẫu thần đều thuộc điện thần của đạo Mẫu.

Xem chi tiết

Nữ thần gắn với biểu tượng các bà Mẹ, các Mẫu

Người Việt và các dân tộc khác ở nước ta vốn là cư dân nông nghiệp trồng lúa ở vùng nhiệt đới gió mùa, do vậy, từ ngàn đời nay, từ quan niệm, lối nghĩ đến nếp sống của họ cơ bản vẫn là nông dân. Quan niệm vũ trụ luận phương Đông cổ đại vẫn là âm dương tương khắc, tương sinh. Trong tiềm thức của họ, việc tôn thờ thần Đất, thần Nước, thần Núi, thần Lúa… đều đồng nhất với âm và nhân hóa thành nữ tính – Mẹ.

Xem chi tiết

Tục thờ Linh Sơn Thánh Mẫu ở núi Bà Đen - Tây Ninh

Núi Bà Đen không chỉ được biết đến là ngọn núi cao nhất Đông Nam Bộ mà còn là nơi có nhiều truyền thuyết tín ngưỡng dân gian, là điểm hành hương tâm linh nổi tiếng thu hút đông đảo du khách thập phương khắp bốn mùa.

Xem chi tiết

Một số tín ngưỡng đặc trưng của người Mường

Với người Mường cư trú ở các tỉnh miền núi phía Bắc, tín ngưỡng giữ vai trò rất quan trọng trong đời sống tinh thần cũng như sinh hoạt, lao động của họ.

Xem chi tiết

Tín ngưỡng Thờ Tứ Bất Tử trong văn hóa người Việt Nam

Trước khi các tôn giáo lớn định hình trên mảnh đất hình chữ S, người Việt đã phát triển tín ngưỡng của riêng mình. Ngoài thờ gia tiên, tổ nghề, các anh hùng chống ngoại xâm..., tục thờ bốn vị Thánh bất tử là Tản Viên, Thánh Gióng, Chử Đồng Tử và Bà Chúa Liễu có nhiều nét vô cùng độc đáo.

Xem chi tiết

Tục thờ Ngũ hành Nương Nương

Từ thời Trung Hoa cổ đại, Ngũ Hành vốn là một khái niệm siêu hình học nền tảng trong các học thuyết về Âm Dương/Ngũ Hành của Khổng tử và Lão tử. Ngũ Hành là năm loại vật chất căn bản, gồm: Kim, Mộc, Thủy, Hỏa và Thổ. Như giải thích trong kinh Dịch và kinh Thư, năm chất liệu ấy vận động, phát triển theo hướng "tương sinh" và “tương khắc", đồng thời biểu thị quy luật sinh thành/vận động của toàn vũ trụ, thế giới và cả trong cuộc sinh tồn của nhân loại.

Xem chi tiết

Tế lễ - Một nghi thức tín ngưỡng độc đáo của người Việt

Tế lễ là cuộc dâng lễ vật một cách long trọng lên những vị thần lớn như: Trời, Đất, Mùa Màng, các vị thần Thành Hoàng, hay ông Thủy Tổ của gia tộc, dòng họ. Tế cũng là cúng nhưng hình thức và quy mô rộng lớn hơn, mang tính chất tập thể (họ tộc, làng xã, vùng miền, quốc gia). Tế lễ còn được tổ chức một cách trọng thể với cờ xí, nhạc lễ, phẩm phục, phẩm vật và một Ban tế gồm nhiều người, nhiều chức sắc.

Xem chi tiết

Các vị thần bảo hộ gia đình trong quan niệm người Việt

Trong quan niệm của người Việt, bên cạnh tổ tiên, mỗi gia đình đều có các vị thần bảo hộ, nên trong đời sống tâm linh, người Việt cũng rất coi trọng việc thờ cúng các vị thần này với ước mong cầu bình an, may mắn, phát đạt.

Xem chi tiết

Trình tự dâng lễ ở đình, đền, miếu, phủ

Theo nếp xưa, người Việt Nam ngày nay vẫn thường dâng lễ ở các đình, đền, miếu, phủ để tỏ lòng tôn kính, biết ơn các bậc Tôn thần đã có công với đất nước và cầu mong được phù hộ độ trì. Dâng lễ ở các đình, đền, miếu, phủ có những nguyên tắc nhất định mà mọi người ai cũng phải tuân theo.

Xem chi tiết

Cờ ngũ sắc trong văn hóa người Việt Nam

Cờ ngũ sắc là loại cờ mang ý nghĩa làm tôn thêm vẻ linh thiêng, trang trọng của không gian thờ tự như đình, chùa, đền, miếu... hay các nơi tổ chức lễ hội, được thiết kế dựa theo thuyết Âm dương Ngũ hành, với hình vuông có 5 màu tượng trưng cho 5 hành khí: Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ.

Xem chi tiết

Những hình thức tín ngưỡng nguyên thủy ở Việt Nam

Tín ngưỡng nguyên thủy ở Việt Nam ra đời cùng với nhu cầu, khát vọng của con người, thể hiện niềm tin của con người đối với đấng thiêng, huyền bí để vượt khỏi thế giới tự nhiên đầy nguy hiểm, hướng tới cuộc sống tốt đẹp hơn.

Xem chi tiết

Viện nghiên cứu
Văn hoá Tín ngưỡng Việt Nam

Văn phòng đại diện phía Nam

Tín ngưỡng dân gian

Tín ngưỡng thờ cúng giỗ họ

Tục thờ Mộc tinh

Nghệ thuật múa rối nước - nét văn hóa chỉ có duy nhất ở Việt Nam

Hệ thống thần linh Tam phủ, Tứ phủ

Nghi lễ khi làm nhà mới của người xưa

Lễ thượng thọ - nét đẹp văn hóa của người Việt Nam

Phong tục lập bàn thờ vọng

Tục thờ Quốc Mẫu

Tục thờ các vị thần sông nước

Tín ngường thờ từ Mẫu thần đến Mẫu tam phủ, Tứ phủ

Nữ thần gắn với biểu tượng các bà Mẹ, các Mẫu

Tục thờ Linh Sơn Thánh Mẫu ở núi Bà Đen - Tây Ninh

Một số tín ngưỡng đặc trưng của người Mường

Tín ngưỡng Thờ Tứ Bất Tử trong văn hóa người Việt Nam

Tục thờ Ngũ hành Nương Nương

Tế lễ - Một nghi thức tín ngưỡng độc đáo của người Việt

Các vị thần bảo hộ gia đình trong quan niệm người Việt

Trình tự dâng lễ ở đình, đền, miếu, phủ

Cờ ngũ sắc trong văn hóa người Việt Nam

Những hình thức tín ngưỡng nguyên thủy ở Việt Nam