“Xôi lạc bánh khúc đây” là tiếng rao đã quá quen thuộc với mọi người dân Hà Nội khi sáng sớm hoặc lúc đêm về. Bánh khúc là lựa chọn cho bữa sáng đủ năng lượng, bữa khuya ấm lòng. Nếu muốn, bạn hoàn toàn có thể học cách làm bánh khúc truyền thống của người dân Phú Thọ theo cách sau đây:
Gạo nếp là một trong những nguyên liệu quan trọng của món bánh khúc. Chọn được gạo nếp ngon, món bánh khúc sẽ ngon. Khi chọn mua gạo nếp bạn cần lưu ý:
Loại gạo nếp nấu bánh khúc ngon nhất là nếp ngỗng với đặc trưng hạt to và dài như hình dáng quả trứng ngỗng. Nếp có màu trắng sữa, hương thơm nhẹ. Khi hạt chín sẽ nở vừa, mềm và dẻo. Ngay cả khi nguội, xôi nấu bằng nếp ngỗng vấn dẻo ngon và không bị khô.

Nếu không có nếp ngỗng, bạn có thể mua nếp cái hoa vàng, nếp nhung,… Tùy từng loại nếp, xôi khúc sẽ có hương vị khác nhau. Bạn nên chọn loại gạo nếp có hạt to đều, căng bóng. Hạt gạo có màu tươi mới và mùi thơm nếp tự nhiên.
Nếu muốn làm bánh khúc gạo lứt, bạn nên chọn loại gạo lứt đen còn nguyên lớp vỏ cám bên ngoài. So với gạo nếp thường, loại gạo này chứa hàm lượng chất xơ, vitamin và khoáng chất phong phú hơn nên tốt hơn cho sức khỏe. Bánh khúc gạo lứt đen cũng có hàm lượng calo thấp hơn các loại bánh khúc thường, tốt cho người muốn giảm cân.
Khi mua thịt heo làm nhân bánh khúc, bạn nên chọn miếng thịt có màu hồng tươi, không có mùi lạ, mỡ màu trắng. Khi dùng ngón tay ấn vào miếng thịt thấy có độ đàn hồi, săn chắc và không để lại vết lõm sau khi ấn. Cảm giác khi chạm tay vào thịt thấy khô ráo, không bị dính tay mới là thịt ngon. Nếu quan sát miếng thịt thấy có những hạt màu trắng nhỏ như hạt gạo, bạn nên tránh mua vì đây thường là trứng sán hay u, hạch, ăn vào không tốt cho sức khỏe.

Cách làm bánh khúc truyền thống
Nguyên liệu cần chuẩn bị: Để làm bánh khúc chuẩn vị truyền thống, bạn cần chuẩn bị các nguyên liệu gồm:
-
1kg gạo nếp ngon;
-
200g bột gạo nếp;
-
100g bột gạo tẻ;
-
100g thịt lợn ba chỉ;
-
200g đậu xanh tách vỏ;
-
300g lá khúc tươi.
Trên thị trường hiện nay cũng có bán bột lá khúc. Nếu biết địa chỉ uy tín bán loại bột này bạn cũng có thể mua bột thay thế cho lá khúc tươi; 2 củ hành tím; Gia vị gồm có: Nước mắm, hạt nêm, muối. Dụng cụ nấu bánh gồm có chảo chống dính, nồi, máy xay, rây lọc, nồi hấp,...
Hành tím khô bạn bỏ vỏ, làm sạch và băm nhuyễn.
Thịt ba chỉ bạn rửa sạch, cắt miếng nhỏ rồi cho vào máy xay sẽ giúp nhân thịt mềm và dễ ăn hơn, khi hấp bánh cũng nhanh chín hơn so với việc chúng ta cắt miếng.
Thịt lợn mang đi ướp cùng 2 thìa nước mắm, 1/2 thìa muối, 1 thìa hạt nêm.
Gạo nếp và đỗ xanh mang ngâm nước khoảng 4 tiếng, sau đó mới vo sạch và để ráo nước.
Lá khúc rửa sạch, để ráo nước rồi cắt thành khúc nhỏ. Kế tiếp bạn cho lá vào máy xay, xay nhuyễn. Sau đó mới dùng rây lọc lấy nước, bỏ bã.

Đầu tiên, bạn cho đậu xanh vào nồi để hấp chín sau đó cho vào máy xay và xay thật nhuyễn. Cho bột đậu xanh đã xay vào chảo xào cùng một chút tiêu, hạt nêm, dầu ăn sao cho vừa ăn và tăng độ kết dính khi làm nhân. Hành tím băm cho vào chảo phi thơm cùng dầu ăn hoặc mỡ heo, sau đó bạn cho thịt ba chỉ xay cùng một chút nước vào đun cùng. Nêm nếm gia vị cho vừa ăn sau đó bạn đun đến khi thịt chín mềm và cạn nước là được. Bạn cho bột nếp cùng 1/2 bát nước lọc vào tô lớn, trộn đều. Sau đó bạn đổ phần nước cốt lá khúc mới lọc cùng phần bột tẻ đã chuẩn bị vào cùng và dùng tay nhào bột thành một khối mịn, dẻo, không dính tay là được.
Bạn lấy một lượng đậu xanh vừa phải, bọc kín nhân thịt bên trong.
Dùng bột bánh khúc đã nhào, bọc viên đậu xanh vừa nặn lại. Trước khi bao bột bánh khúc, bạn có thể thoa tay với dầu ăn để chống dính.
Sau đó, bạn lăn viên bột bánh khúc vừa xong với gạo nếp đã ráo nước. Khi lăn hãy đảm bảo gạo bao kín xung quanh viên bột.
Sau khi tạo hình xong toàn bộ số nguyên liệu đã chuẩn bị, bạn đi đến công đoạn hấp bánh khúc. Trước tiên, bạn trải một lớp gạo nếp dày khoảng 1cm vào nồi hấp. Nếu muốn bạn có thể quét một lớp dầu ăn ở đáy để chống dính.
Sau đó, bạn xếp lần lượt từng chiếc bánh khúc lên trên lớp gạo. Mỗi viên cách nhau khoảng 1cm là phù hợp. Kế tiếp, bạn rắc thêm một lớp gạo nếp nữa lên trên những viên bánh khúc. Hãy đảm bảo tầng dưới nồi hấp đủ nước cho đến khi bánh chín. Sau đó, bạn bật bếp và tiến hành hấp bánh. Bánh hấp trong khoảng 30 phút sẽ chín.

Một số người không thích ăn xôi có thể thử làm bánh khúc gói lá chuối không có xôi. Cách làm bánh khúc không xôi như sau:
Nguyên liệu làm bánh khúc không xôi gồm:
-
1kg gạo tẻ;
-
150g thịt ba chỉ;
-
50g lá khúc;
-
Hành tím;
-
Lá chuối;
-
Các gia vị như: Nước mắm, hạt nêm, muối, bột ngọt, tiêu.
Cách làm bánh khúc không xôi như sau:
Gạo tẻ ngâm qua đêm cho mềm, sau đó cho vào máy xay nhuyễn.
Đậu xanh bạn ngâm khoảng 4 tiếng, sau đó mang nấu chín và dùng máy xay nhuyễn. Sau khi xay, bạn cho đậu xanh nhuyễn vào xào cùng hành băm, dầu ăn, một chút tiêu, một chút nước mắm.
Bạn dùng khăn xô để lọc lấy phần bột gạo, vắt bỏ phần nước.
Lá khúc rửa sạch, xay nhuyễn sau đó dùng trộn cùng phần bột gạo đã chuẩn bị ở trên. Khi trộn, bạn nhớ thêm 1 chút muối để bột đậm đà hơn.

Thịt ba chỉ bạn rửa sạch, thái miếng dày khoảng 1cm rồi mang ướp cùng các gia vị hạt nêm, tiêu, bột ngọt. Sau khi ướp thịt khoảng 15 phút, bạn cho hành băm vào chảo phi thơm rồi cho thịt vào xào cùng đến khi chín.
Lá chuối bạn hơ nóng cho mềm. Sau đó cắt thành từng mảnh vừa để gói bánh.
Bạn trải tấm lá chuối ra mặt phẳng, sau đó cho một lớp bột lên trên. Kế tiếp đến lớp đậu xanh rồi mới đến một lớp thịt. Cuối cùng bạn cho một lớp bột gạo lên trên cùng và gói bánh lại thành hình vuông.
Sau khi bánh gói xong, bạn xếp lần lượt vào nồi và hấp đến khi bánh chín là được.
Hương Lan (tổng hợp)