banner 728x90

Bánh tét - Hương vị ngày Tết cổ Truyền

21/01/2025 Lượt xem: 4235

Bánh Tét có nguồn gốc từ sự giao thoa văn hóa giữa Việt và Chăm-pa, mang ý nghĩa về tình thân và sự đoàn kết gia đình. Nó biểu trưng cho sự bảo vệ, yêu thương trong các mối quan hệ.

Nếu bánh Chưng là biểu tượng của Tết miền Bắc, thì bánh Tét chính là hình ảnh đặc trưng của Tết miền Nam. Dù có nhiều loại bánh Tét khác nhau ở các vùng miền, nhưng bánh Tét Nam Bộ đều tuân thủ một khuôn mẫu, một quy trình chung và mang một ý nghĩa sâu sắc.

Theo phong tục ngày Tết, nồi bánh tét được nấu vào đêm 30 giao thừa. Cả nhà sẽ thức chờ quanh nồi bánh tạo nên không khí ấm cúng, sung túc của buổi sum họp gia đình ngày Tết.

Tết, người Nam Bộ chỉ gói hai loại bánh tét là bánh tét chay và bánh tét mặn. Bánh tét chay để cúng ông bà, trời đất, bánh mặn dùng trong bữa ăn, ăn kèm với củ kiệu, dưa chua, thịt kho tàu.

Bánh tét là món không thể thiếu trong mâm cỗ Tết miền Nam.

Một số chuyên gia nghiên cứu văn hóa lý giải rằng, rất có thể, đòn bánh Tét mà người trong Nam dùng trong ngày Tết hôm nay là sản phẩm của quá trình giao lưu văn hóa Việt Chăm hay cũng có thể là sự kế thừa những giá trị của lớp tiền nhân đi trước để lại. Khi người Việt bắt đầu vào khai hoang, mở rộng vùng đất phương Nam, do sự tiếp thu yếu tố tín ngưỡng của nền văn hóa Chăm, trong đó có tín ngưỡng thờ thần lúa nên các cư dân Việt sau này đã tạo ra chiếc bánh tét như ngày nay.

Bên cạnh nguồn gốc ra đời của bánh tét như là một sản phẩm của sự giao thoa văn hóa thì ông bà xưa còn truyền tai nhau những giai thoại lí giải cho việc hình thành bánh tét điển hình là câu chuyện vua Quang Trung khi đánh quân Thanh vào ngày Tết lúc bấy giờ vua cho quân lính nghỉ ngơi.

Một quân lính đã dâng lên vua một loại bánh được gói hình trụ trong lá chuối, khi ăn vua khen rất ngon và hỏi đây là bánh gì. Lính ta trả lời đây là loại bánh mà người vợ quê nhà thường gói cho để ăn theo bên đường, mỗi lần ăn anh lại nhớ đến vợ, nhớ đến quê nhà.

Bánh tét - Hương vị ngày Tết cổ Truyền

Nghe vậy vua Quang Trung rất cảm động và ra lệnh cho mọi người gói loại bánh này ăn vào dịp Tết và đặt cho cái tên là bánh Tết. Đó được xem là nguồn gốc của bánh Tết trong ngày Tết cổ truyền Việt Nam.

Theo quan niệm cha ông xưa, những loại bánh, thức ăn sử dụng trong ngày Tết tất cả đều có ý nghĩa thương nhớ người xưa, cầu chúc cho sự ấm no, sum vầy của gia đình đa tạ trời đất đã cho người dân mùa lúa thuận lợi và bánh tét cũng không ngoại lệ.

Bánh tét truyền thống được bọc nhiều lá bên ngoài tượng trưng cho mẹ bọc lấy con, mang mong muốn sum vầy của người Việt vào ngày Tết. Không chỉ vậy, bánh tét xanh nhân đậu màu vàng gợi cho người nông màu xanh của đồng quê, gợi cho ta niềm mơ ước "an cư lạc nghiệp" của một mùa xuân an bình cho mọi nhà.

Bánh tét trong ngày Tết cổ truyền miền Nam

Chiếc bánh tét hay còn gọi là bánh Tết nhìn giản đơn nhưng thấm đẫm nhiều ý nghĩa mong muốn gia đình luôn sum vầy, ấm no. Vì vậy theo phong tục ngày Tết, cứ tối 29, 30 Tết cả gia đình thức khuya chờ quanh nồi bánh, trẻ thì chơi đùa hay phụ ông bà chụm bếp lò, người lớn thì thi nhau gói bánh tạo nên không khí ấm cúng, sung túc của ngày Tết.

Theo khoahoc.tv

 

 

Tags:

Bài viết khác

Chùa Ghositaram – “Bảo tàng mỹ thuật” Khmer giữa lòng Cà Mau

Nằm yên bình tại ấp Cù Lao, xã Vĩnh Lợi, tỉnh Cà Mau, chùa Ghositaram không chỉ là một công trình tôn giáo linh thiêng của đồng bào Khmer mà còn được ví như một “bảo tàng mỹ thuật” thể hiện rõ nét tài năng của các nghệ nhân Khmer địa phương. Với kiến trúc độc đáo, màu sắc rực rỡ và những chi tiết điêu khắc tinh xảo, ngôi chùa này đang trở thành một trong những điểm đến văn hóa đặc sắc bậc nhất ở vùng đất cực Nam Tổ quốc.

Lễ hội phá trằm Trà Lộc – Nét đẹp văn hóa dân gian hơn 300 năm tuổi

Mỗi năm, vào trung tuần tháng Bảy âm lịch, hàng trăm người dân làng Trà Lộc (xã Vĩnh Định, tỉnh Quảng Trị) lại háo hức chờ đợi lễ hội phá trằm – một sinh hoạt văn hóa dân gian có lịch sử hơn 300 năm, gắn liền với tập quán nông nghiệp và đời sống cư dân vùng trũng.

Độc đáo lễ cưới của đồng bào Ve

Sau thời gian tìm hiểu, cặp đôi quyết định thưa chuyện với cha mẹ hai bên gia đình để tìm mai mối se duyên. Nếu mọi thứ tốt đẹp, một lễ cưới sau đó được diễn ra với nhiều nghi thức truyền thống mang đậm giá trị bản sắc của đồng đồng bào Ve…

Văn hóa dùng đũa: Tinh thần lễ nghĩa trong mỗi bữa ăn Việt

Ẩm thực Việt Nam là sự giao thoa hài hòa giữa các vùng miền, mỗi nơi mang một sắc thái riêng biệt trong cách chế biến, bày biện và thưởng thức món ăn. Tuy nhiên, giữa sự đa dạng ấy, có một điểm chung mang tính biểu tượng, đó là việc sử dụng đũa – một vật dụng giản dị nhưng đầy ý nghĩa trong đời sống ẩm thực của người Việt.

Nét đẹp tâm linh trong nghi lễ buộc chỉ cổ tay của người Khùa

Trong kho tàng văn hóa phong phú của các dân tộc thiểu số Việt Nam, nghi lễ buộc chỉ cổ tay của người Khùa là một nét đẹp tâm linh đặc sắc, phản ánh đậm nét thế giới quan và nhân sinh quan truyền thống. Người Khùa – một nhóm dân tộc sinh sống chủ yếu ở vùng biên giới Việt – Lào, đặc biệt tại huyện Bố Trạch và Minh Hóa (tỉnh Quảng Bình) – vẫn lưu giữ tập tục này như một phần thiêng liêng trong đời sống văn hóa tinh thần.

Cúng Tết Đoan Ngọ và những điều cần lưu ý

Phong tục cúng Tết Đoan Ngọ đã tồn tại từ xa xưa ở Việt Nam, nhưng cúng sao cho đúng, cho đủ lại là điều không phải ai cũng biết.

Lễ tế trâu trên đền tháp Po Klong Garai

Cứ đến chu kỳ 7 năm, tộc họ Cuah lại tổ chức Nghi lễ tế trâu dâng lên thần linh trên đền tháp Po Klong Garai. Đây là dịp để các thành viên trong dòng tộc gặp mặt, cùng nhau tưởng nhớ ông bà, tổ tiên và cũng là cách để bảo tồn các nghi lễ truyền thống của người Chăm, nhất là hát xướng ca của chức sắc ông Kadhar cùng các điệu múa dâng lễ đặc sắc, thu hút người xem.

Đền tháp Po Klong Garai: Biểu tượng vững bền của văn hóa Chăm

Đền tháp Po Klong Garai là một trong những công trình kiến trúc và điêu khắc tiêu biểu và nổi bật của người Chăm được bảo tồn khá nguyên vẹn. Tháp tọa lạc trên đồi Lá trầu (Mbuen Hala), thuộc phường Đô Vinh, thành phố Phan Rang - Tháp Chàm, tỉnh Ninh Thuận. Văn khắc bằng chữ Chăm cổ trên đá sa thạch cung cấp những thông tin về văn hóa, lịch sử quý giá như công lao và thần tích của vua Po Klong Garai, các hoạt động tế lễ, cúng bái và tổ chức xã hội của người Chăm
Top