Ngày 15/5/1970 pháo địch bắn liên tục vào căn cứ của Thị ủy Bà Rịa ở Hang Dơi. Tiếp đó, tháng 6/1970 biệt kích Úc lại càn quyết vào căn cứ huyện Châu Đức, chúng chốt lại 2-3 ngày để lùng sục khắp nơi. Khi phát hiện được khu căn cứ của ta chúng điều một tiểu đoàn Úc đến bao vây chặt khu vực này. Để bảo tồn lực lượng, cán bộ chiến sĩ ta rút xuống hang sâu cố thủ. Địch dùng thuốc nổ, lựu đạn cay bắn vào miệng hang, anh em chịu đựng suốt cả một ngày liền. Đến đêm 12 đồng chí đã bí mật rút khỏi hang để tìm về được căn cứ huyện ủy. Suốt 1 tuần lễ lính Úc dùng xăng bột đốt cháy toàn bộ khu vực này, chúng dùng thuốc nổ lựu đạn cay bắn vào miệng hang…
Ở hậu phương địch lục soát gắt gao, nhân dân bị kiểm soát từng búi tóc, lai quần, lai áo đều bị sổ tung mỗi lần ra ấp chiến lược. Các má, các chị đã bằng mọi cách che giấu qua mắt địch. Mỗi lần ra rẫy, bà con cơ sở thường mặc 2, 3 bộ quần áo để chuyển vào căn cứ cho cán bộ và du kích, có lúc phải giấu từng lon gạo, lon muối vào cán cuốc, cán rựa mới mang ra rừng được. Nhiều bà con như ông Bẩy cây, Ba cây, hai Thanh, Nguyễn Kim Châm vừa cung cấp tình hình hoạt động của địch vừa cung cấp đạn dược, thuốc men. Ông bà Hoa ở ấp Hương Sơn (Long Hương) tổ tưởng thu góp lúa gạo, vợ chồng ông Ba Hường tiếp tế thuốc men, Tết năm nào cũng tìm cách chuyển lương thực, thực phẩm cho cán bộ, chiến sĩ ăn Tết ở căn cứ Núi Dinh.
Cuối năm 1970, Mỹ - Úc tiếp tục mở cuộc càn quét dài ngày, chúng thực hiện ủi rừng thành từng ô, chia cắt địa hình từ lộ 15 đến núi Dinh để "khai hoang lập ấp" quyết tìm cho được cơ quan đầu não, lực lượng vũ trag của huyện Châu Đức và thị xã Bà Rịa để tiêu diệt căn cứ. Huyện ủy Châu Đức chuyển về suối Châu Pha. Đánh hơi được cơ quan huyện ở đây, giặc Úc lại càn vào khu căn cứ Châu Pha theo sát từng bước chân của cán bộ chiến sĩ. Lúc này gạo muối không còn, 5 ca thương binh không đủ thuốc men chữa trị. Bọn thông tin địch ngồi trên máy bay ngày đêm ra rả gọi tên cán bộ chiến sĩ ra đầu hàng.
Có ngày ta phải rời căn cứ 4-5 lần. Trong tình thế đó, căn cứ huyện phải dời lên đóng ở trên núi, trên đỉnh và dưới chân núi đều bị bọn Úc phong tỏa. Những ngày này, anh em trinh sát phải bung ra tách căn cứ 200-300 m để canh gác và kiếm lá rau rừng về ăn.
Một thời gian rau rừng cũng cạn dần. Ở ngay căn cứ có 1 loại cây có trái giống như hạt đậu phộng, thấy chim chóc ăn được anh em lấy ăn vì vậy gọi căn cứ là Sơn Bí. Ngoài ra anh em còn phải ăn củ chuối, mùng tơi đất, đọt đát, măng nứa, măng le, lá xâm cát…
Đến tháng 6 năm 1971 căn cứ Huyện Ủy Châu Đức dời về Hang Dơi cán bộ đảng viên, đội biệt động chia làm 3 cánh quân bám địa bàn và quần chúng để củng cố cơ sở phát triển lực lượng.
Tháng 9/1971 căn cứ huyện Châu Đức chuyển về xứ Châu Pha năm 1972-1975 căn cứ Thị ủy Bà Rịa chuyển về chùa Diệu Linh vừa bám trụ vừa hoạt động.
Ngày 20/4/1975 đồng chí Lê Minh Nguyện Phó bí thư Tỉnh Ủy Bà Rịa Long Khánh về triển khai kế hoạch tổng tiến công trổi dậy cao Huyện ủy Châu Đức và Thị ủy Bà Rịa tại căn cứ Châu Pha (Núi Dinh) với quyết tâm "huyện giải phóng huyện", "xã giải phóng xã" các đồng chí Huyện ủy và Thị xã Bà Rịa nhanh chóng tới các địa bàn được phân công triển khai kế hoạch tiến công và nổi dậy giải phóng quê hương. Thị ủy Bà Rịa chuyển căn cứ xuống đất bằng gần khu trường bắn Núi Dinh. Chiều 27/4/1975 toàn Huyện và Thị xã hoàn toàn giải phóng.
(còn nữa…)
Đào Quốc Thịnh