.jpg)
Cốm dẹp là một món ăn đặc sản nổi tiếng của vùng Sóc Trăng, không chỉ là biểu tượng văn hóa đặc trưng của địa phương mà còn gắn liền với đời sống văn hóa, tinh thần của đồng bào dân tộc Khmer Nam Bộ. Món ăn này không chỉ được sử dụng trong những bữa ăn hàng ngày mà còn là một phần không thể thiếu trong các dịp lễ quan trọng, đặc biệt là Lễ cúng Trăng - một sự kiện tôn giáo quan trọng của người Khmer.
Theo các nghệ nhân, nghề làm cốm dẹp đã tồn tại, phát triển từ lâu, được duy trì cho đến ngày nay, nhưng không có bất cứ tài liệu lịch sử nào ghi chép cụ thể về nghề truyền thống này, và nghề làm cố dẹp phát triển trên hình thức "cha truyền con nối". Vào thời xa xưa, việc đâm, giã cốm dẹp đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống người Khmer, đặc biệt là tại làng nghề cốm dẹp xã Phú Tân.
Làng nghề làm cốm dẹp ở Phú Tân, Sóc Trăng
Trải qua thời gian, mùi thơm đặc trưng của nếp mới cùng với vị ngọt thanh đã vượt qua khỏi ranh giới của những phum, sóc và lan rộng khắp nơi. Từ chỗ chỉ là món ăn quen thuộc trong gia đình người Khmer, cốm dẹp dần dần trở thành một món ăn đặc sản lạ miệng, thu hút sự chú ý của nhiều người ở những vùng miền khác. Sự nổi tiếng của món cốm dẹp không chỉ nằm ở hương vị thơm ngon mà còn ở quy trình chế biến công phu, đòi hỏi người làm phải có tay nghề khéo léo và tình yêu với nghề.
Cốm dẹp được làm từ nếp non. Muốn cốm ngon thì phải lựa hạt nếp dài to. Cốm mới giã xong sẽ có độ dẹp, khi ăn bạn sẽ cảm nhận được độ giòn, hương thơm từ nếp mới tỏa lên thật tuyệt vời. Nếu muốn ăn ngon hơn người ta trộn với cơm dừa nạo, đậu phộng, đường và ít nước dừa. Sau đó trộn tất cả, để khoảng 30 phút là dùng được. Hương vị của món này gây thương nhớ vì có béo béo của nước cốt dừa, dẻo dẻo, bùi bùi của cốm.
Đặc sản cốm dẹp rất được lòng du khách mọi nơi
Nghề làm cốm dẹp không hề dễ dàng, vì để tạo ra những mẻ cốm thơm ngon, người làm phải thức khuya, dậy sớm và dành nhiều công sức, đặc biệt là trong khâu chọn lựa nếp, rang nếp và giã cốm. Đây là công việc truyền thống không chỉ mang lại thu nhập mà còn góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa của cộng đồng Khmer.
Mặc dù nghề này đòi hỏi nhiều công sức và sự kiên trì, các gia đình gắn bó lâu đời với làng nghề ở Sóc Trăng thường tự xây dựng cơ sở sản xuất cốm dẹp. Thông thường, một cơ sở sản xuất truyền thống có khoảng 4 lò rang nếp, 2 cối quết cốm và cần từ 4 đến 6 nhân công để hoàn thành các công đoạn.
Mặc dù các nơi đều làm ra món cốm dẹp, mỗi cơ sở lại có bí quyết và cách chế biến riêng, tạo nên sự khác biệt trong hương vị và độ ngon của từng nơi. Chính sự khác biệt này làm cho cốm dẹp trở thành một món ăn đa dạng, phong phú về hương vị, thu hút du khách và những người yêu ẩm thực đặc sản truyền thống.