Thánh đường được xem là một trong những trung tâm sinh hoạt văn hóa, một công trình kiến trúc nghệ thuật rất độc đáo, với đường nét riêng mang đậm tính tôn giáo của dân tộc Chăm.
Tỉnh Tây Ninh có hơn 3.000 người Chăm đang sinh sống. Khác với người Chăm ở tỉnh Ninh Thuận và Bình Thuận, người Chăm ở tỉnh Tây Ninh theo đạo Hồi giáo (Islam) và thánh đường được xem là trung tâm văn hóa của cả làng.
Trong khu vực cư trú của đồng bào Chăm ở tỉnh Tây Ninh có rất nhiều thánh đường, mà tiêu biểu nhất là thánh đường Darul Naim nằm ở phường I, thị xã Tây Ninh, tỉnh Tây Ninh. Thánh đường gọi theo tiếng Chăm là "Sang Mugik".
Thánh đường Darul Naim được xây dựng từ năm 1957 với diện tích lớn 100m2. Nó là sản phẩm được kết tinh từ ý nguyện và sự đóng góp của chính người dân Chăm. Mang vẻ đẹp kiến trúc và cách bài trí giống các thánh đường Hồi giáo trên thế giới, Darul Naim mang trong mình một vẻ đẹp cổ kính, trang nghiêm.
Darul Naim là thánh đường của người Chăm ở Tây Ninh
Thánh đường Darul Naim được xây theo hướng Đông - Tây. Bên trong được xây dựng các hậu tẩm là nơi chức sắc Imâm đứng hướng dẫn tín đồ làm lễ và Minbar là nơi thầy Khotip giảng giáo lý. Bên góc thánh đường có tháp cao để chức sắc kêu gọi tín đồ đến hành lễ. Về kiến trúc bên trong, thánh đường được thiết kế với các cột trụ tròn to được bố trí cân đối, đều đặn tạo nên một không gian rộng lớn, thoáng đãng. Ngoài ra, thánh đường còn có rất nhiều cửa ra vào để thuận tiện cho việc mọi người đến cầu nguyện.
Hàng năm, tại thánh đường sẽ tổ chức các lễ hội của người Chăm như: lễ ăn chay Ramadan, lễ hành hương Ha Ji, lễ sinh nhật Mohammed, lễ tạ ơn, lễ đại xá,... Nói đến lễ hội lớn của người Chăm phải kể đến lễ hành hương Ha Ji. Đây là lễ thánh lớn nhất được tổ chức mỗi năm của người Hồi giáo.
Rất nhiều lễ hội lớn của người Chăm được tổ chức tại thánh đường Darul Naim
Ngoài ra, không thể bỏ qua “ngày nhịn ăn” truyền thống của người đạo Hồi giáo được tổ chức dịp lễ ăn chay Ramanda. Vào ngày này, tín đồ Hồi giáo sẽ nhịn ăn và nhịn uống từ lúc mặt trời mọc cho đến tận khi mặt trời lặn. Những dịp lễ lớn cũng là cơ hội để đồng bào Chăm và đồng bào Kinh cùng tề tựu sinh hoạt cùng nhau rất náo nhiệt, đông vui.
Với nét kiến trúc độc đáo và họa tiết lạ mắt, thánh đường Darul Naim không chỉ mang giá trị văn hóa tôn giáo đặc biệt mà còn chứa đựng giá trị nghệ thuật - kiến trúc đặc sắc. Thánh đường với người Chăm tại Tây Ninh không đơn thuần nơi người Hồi giáo cầu nguyện mà còn là nơi để đồng bào người Chăm gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.
Ban Nghiên cứu Văn hóa