Bình Dương được thiên nhiên ưu đãi có nguồn khoáng sản đất sét và cao lanh rất phù hợp cho nghề làm gốm. Trong những làng gốm ở Bình Dương thì làng gốm Lái Thiêu đã nổi danh trong và ngoài nước bởi sự mộc mạc nhưng không kém phần tinh tế và đậm chất Nam bộ.
Gốm Lái Thiêu bắt đầu hình thành vào khoảng những năm 1860, trải qua hơn 150 năm phát triển gốm Lái Thiêu đã nổi tiếng khắp nơi và trở thành một trong những trung tâm gốm sứ vùng Nam bộ. Không giống những làng gốm khác, gốm Lái Thiêu đi sâu, tập trung sản xuất gốm gia dụng và các sản phẩm thường dùng trong sinh hoạt.
Vừa đẹp lại vừa dễ sử dụng, gốm Lái Thiêu đã nhanh chóng được người dùng ưa thích. Nhờ việc sản xuất những sản phẩm thực dụng, nên từ khâu tạo tác, lên ý tưởng, gốm Lái Thiêu đã đồng thời kết hợp những nhu cầu tiện ích lẫn hiệu quả thẩm mỹ trong việc sáng tạo nên các dòng gốm dân dã. Sự đa dạng về chủng loại sản phẩm, phong phú về hình dáng, bố cục, nội dung trang trí gốm Lái Thiêu vừa mang đậm chất hội họa vừa mang tính dân gian đã tạo nên nét đặc thù của dòng gốm thôn quê hào nhoáng này.
Với mục đích đưa những nét đẹp truyền thống vào đời sống hiện đại, do đó mỗi món đồ gốm đều được trau chuốt, tỉ mỉ bởi những đôi bàn tay khéo léo của các người thợ gửi gắm vào trong gốm. Họa tiết trên gốm được lấy ý tưởng từ cuộc sống thôn quê, các tác phẩm mỹ thuật hay các bức chạm khắc đình chùa như: phù điêu bát âm, rồng chầu lá đề, tiên nữ… Những nét chạm khắc chìm nổi của mây trời, hoa lá như bung nở trong lòng gốm mỹ miều.
Bên cạnh đó, có những hộ gia đình ở Lái Thiêu đã kế thừa từ 4 đến 5 đời nghề của cha ông để lại, họ miệt mài vì tình yêu với nghề, với đời và với công lao bao đời gìn giữ. Gốm Lái Thiêu, sau khi ra lò các sản phẩm tinh xảo nhất sẽ được các thương buôn tụ về tranh nhau chuyển đi khắp các tỉnh thành và sang tận Lào, Indonesia, Philippines… Sản phẩm nơi đây hiện hữu trong mọi sinh hoạt của gia đình, từ trong nhà vườn đến bàn thờ tổ tiên, từ trong bếp ra đến hàng nước quanh xóm của khắp các cư dân Nam Bộ.
Những năm gần đây, quá trình đô thị hóa đã có nhiều người làng gốm phải đi làm thuê trong các nhà máy hoặc chuyển sang buôn bán để cuộc sống ổn định hơn, nên gốm Lái Thiêu cũng phần nào mai một dần. Dẫu vậy, may mắn vẫn còn những người, những hộ yêu nghề với nỗ lực vực dậy ngọn lửa làng nghề truyền thống. Vì lẽ đó mà hiện nay tại Lái Thiêu còn những gia đình vẫn tiếp tục duy trì sản xuất với sản phẩm chủ yếu chính là heo đất, chậu, một vài loại bình, bát,….và mong chờ một ngày cái nghề “tay lấm đất” sẽ trở lại thời phồn vinh.
Trải qua bao biến cố thăng trầm, nghề gốm Lái Thiêu vẫn giữ được nét đẹp truyền thống, vẫn giữ được những sắc thái riêng của mình trong quá trình tồn tại và phát triển đến ngày hôm nay. Với những nét đặc trưng riêng, gốm Lái Thiêu đã làm nên danh tiếng của một làng nghề thuộc vùng Nam Bộ, một làng nghề đầy tên tuổi của thời xa xưa nhưng vẫn vẹn nguyên cho đến thực tại.
Các sản phẩm đặc sắc của làng nghề gốm Lái Thiêu.
Theo: Báo Ảnh Việt Nam