banner 728x90

Chăn thổ cẩm - Sản phẩm văn hóa độc đáo của người Tày Tây Bắc

11/12/2024 Lượt xem: 2696

Trong đời sống sinh hoạt của đồng bào Tày vùng Tây Bắc, chiếc chăn thổ cẩm không chỉ là vật dụng để đắp giữ ấm mà còn gắn liền với bản sắc văn hoá, phong tục tập quán từ lâu đời. Đến các bản làng của người Tày ở Tây Bắc, du khách sẽ được chiêm ngưỡng nét đẹp văn hóa và cảm nhận được sự ấm êm của những tấm chăn thổ cẩm khi trải nghiệm du lịch cộng đồng.

Đồng bào Tày vùng Tây Bắc dệt thổ cẩm để làm nguyên liệu may chăn thổ cẩm

Trên mỗi căn nhà sàn truyền thống của đồng bào Tày vùng Tây Bắc, tại không gian giường ngủ không thể thiếu chiếc chăn thổ cẩm, vật dụng quen thuộc do chính bàn tay của đồng bào làm nên. Từ xa xưa, người Tày vùng Tây Bắc quan niệm, con gái lớn trước khi gả chồng phải thuần thục nghề dệt thổ cẩm, tự tay mình dệt nên những tấm thổ cẩm rực rỡ sắc màu để làm vỏ chăn, may áo, khăn và trang trí các vật dụng trong gia đình. Vì thế, nghề dệt thổ cẩm và làm chăn thổ cẩm được phụ nữ Tày vùng Tây Bắc duy trì, trao truyền từ bao đời nay.

Để có một tấm chăn thổ cẩm đẹp, khâu đầu tiên là vải thổ cẩm. Từ chiếc khung cửi truyền thống và những tơ sợi, sợi chỉ ngũ sắc, đồng bào Tày đã cần mẫn, sáng tạo nên những hoa văn đa sắc màu trên nền tấm vải thổ cẩm. Các gam màu như xanh, trắng, đen, chàm, lục, đỏ, vàng, tím được đồng bào nhuộm từ chất liệu cây lá trong tự nhiên được kết hợp hài hòa trên tấm thổ cẩm. Hoa văn, họa tiết của thổ cẩm Tây Bắc khá đa dạng, gần gũi, đó là hình cây lá, hoa trái, sông suối, các con vật trong đời sống.

Những tấm thổ cẩm với màu sắc và họa tiết tinh xảo, vật liệu chủ đạo dùng làm chăn thổ cẩm

Sau khi có thành phẩm là những tấm thổ cẩm mềm mại, hoa văn rực rỡ sắc màu, người thợ sẽ bắt tay vào công đoạn may những tấm vải thổ cẩm lại thành vỏ chăn khổ rộng, hẹp tùy kích cỡ. Chăn có 2 mặt, mặt trên là tấm thổ cẩm có đáp thêm vải hoa, vải trắng tạo viền cho chăn. Mặt dưới để đắp là vải trắng.

Sau khi vỏ chăn được may hoàn thành, người Tày dùng bông sợi hay vỏ bông lau đã phơi khô nhồi vào một cái vỏ mỏng may bằng vải trắng để làm lõi chăn, sau đó dàn đều ra toàn bề mặt của chăn. Chiếc chăn thổ cẩm được hoàn thiện với những sắc màu chủ đạo của hai tấm thổ cẩm ở chính giữa, hai bên là màu đỏ tươi của vải hoa, xung quanh là màu trắng sáng mềm mại. Những gam màu được kết hợp với nhau hài hoà, bắt mắt.

Chiếc chăn thổ cẩm rực rỡ sắc màu, mềm mại và rất ấm, nhẹ

Những chiếc chăn thổ cẩm của người Tày vùng Tây Bắc rực rỡ sắc màu, bề mặt chăn mềm mại, đắp vào mùa Đông vừa ấm áp mà nhẹ nhõm. Ngoài chăn bông, người phụ nữ Tày còn kỳ công làm nên những tấm chăn thổ cẩm mỏng để đắp vào mùa Hè và mùa Thu. Loại chăn này có kích cỡ rộng, được dệt bằng nguyên liệu chỉ sợi nhiều màu và là cả mảnh thổ cẩm nguyên tấm.

Mỗi tấm chăn thổ cẩm là nơi người phụ nữ Tày gửi gắm quan niệm nhân sinh sâu sắc về sự hoà hợp giữa con người với thiên nhiên, muông thú, hoa lá, sông suối. Đồng thời, đồng bào cũng thể hiện ước mong về cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Chăn thổ cẩm còn gắn với phong tục, tập quán của người Tày từ bao đời nay, đặc biệt là phong tục cưới hỏi, sinh đẻ, tang ma trong mỗi gia đình. 

Chăn thổ cẩm là sản phẩm truyền thống được lưu giữ từ bao đời nay trong mỗi gia đình người Tày. Đây cũng là sản phẩm phục vụ phát triển du lịch cộng đồng của địa phương trong những năm gần đây.


 Theo Báo Dân tộc và Phát triển

 

Tags:

Bài viết khác

Đền tháp Po Klong Garai: Biểu tượng vững bền của văn hóa Chăm

Đền tháp Po Klong Garai là một trong những công trình kiến trúc và điêu khắc tiêu biểu và nổi bật của người Chăm được bảo tồn khá nguyên vẹn. Tháp tọa lạc trên đồi Lá trầu (Mbuen Hala), thuộc phường Đô Vinh, thành phố Phan Rang - Tháp Chàm, tỉnh Ninh Thuận. Văn khắc bằng chữ Chăm cổ trên đá sa thạch cung cấp những thông tin về văn hóa, lịch sử quý giá như công lao và thần tích của vua Po Klong Garai, các hoạt động tế lễ, cúng bái và tổ chức xã hội của người Chăm

Độc đáo Lễ cưới “ Dứ bà đù” của người Hà Nhì đen (Lào Cai)

Trên mảnh đất biên cương Y Tý, Lào Cai, người Hà Nhì đen vẫn gìn giữ nhiều phong tục truyền thống độc đáo, trong đó lễ cưới “Dứ bà đù” được xem là một nét văn hóa tiêu biểu, phản ánh rõ bản sắc dân tộc và đời sống tinh thần của họ.

Vang danh nghề gốm Lái Thiêu (Bình Dương)

Bình Dương được thiên nhiên ưu đãi có nguồn khoáng sản đất sét và cao lanh rất phù hợp cho nghề làm gốm. Trong những làng gốm ở Bình Dương thì làng gốm Lái Thiêu đã nổi danh trong và ngoài nước bởi sự mộc mạc nhưng không kém phần tinh tế và đậm chất Nam bộ.

Rắn trong tâm thức người Quảng Ngãi

Trong những câu chuyện dân gian của người Quảng Ngãi, hình tượng rắn hiện lên muôn hình, muôn vẻ. Rắn có lúc được người xưa thần thánh hóa và tôn thờ, đi vào đời sống tâm linh; có lúc lại trở thành biểu tượng của cái ác, gieo rắc nỗi sợ hãi cho con người.

Nét đặc trưng của trang phục dân tộc Thái ở Việt Nam

Trang phục không chỉ là y phục hàng ngày mà còn là phần không thể thiếu trong các dịp lễ hội, thể hiện văn hóa và tâm linh của người Thái. Mỗi chi tiết trên trang phục đều mang ý nghĩa riêng và thể hiện sự kính trọng văn hóa truyền thống.

Đám giỗ Miền Tây – Nét đẹp văn hóa của người dân Miền Tây

Đám giỗ miền tây… tràn đầy tình cảm, đó chính là câu nói mà ai cũng sẽ nhắc khi nói về đám giỗ miền quê. Người miền Tây quan niệm rằng đám giỗ không chỉ là dịp để tưởng nhớ người đã khuất mà còn là dịp để bà con, hàng xóm láng giềng quây quần, cùng nhau sẻ chia những câu chuyện trong cuộc sống và thắt chặt thêm tình làng nghĩa xóm.

Đền thờ ông bà Đỗ Công Tường – Cao Lãnh – Đồng Tháp

Đền thờ và mộ ông bà Đỗ Công Tường rất cổ kính, trang nghiêm tọa lạc trên đường Lê Lợi, phường 2, thành phố Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp. Đền thờ chủ chợ Cao Lãnh nổi tiếng linh thiêng khắp vùng. Đặc biệt là với giới kinh doanh làm ăn buôn bán nên đã trở thành địa điểm du lịch tâm linh thu hút đông đảo người dân khắp nơi về đây tham quan chiêm bái.

Tục cưới hỏi của dân tộc Tày

Đám cưới thường được tổ chức vào lúc chiều tối (tầm 4 -5 giờ trở đi). Cưới vào giờ này không ảnh hưởng đến công việc trong ngày của mọi người, người ở xa mấy núi cũng đến kịp. Hơn nữa, mọi người sẽ có thời gian ở chơi lâu hơn. Tiệc cưới được chia làm hai tiệc. Tiệc thứ nhất dành cho người lớn tuổi, bậc cha chú, anh em họ hàng. Tiệc thứ hai dành cho nam nữ thanh niên, bạn bè gần xa của cô dâu chú rể.
Top