Là một tín ngưỡng rất độc đáo của Việt Nam. Nó xuất phát từ lòng tin là xung quanh người sống, cùng với thế giới hiện hữu của chúng ta, có một thế giới vô hình, ở đó các thần linh ở khắp mọi nơi dõi theo và phù trợ cho thế giới của người sống.
Trong gia tộc, các Thần linh tổ tiên được thờ cúng ở các nhà thờ họ, ở ngay bàn thờ gia tiên của từng gia đình. Ngoài tổ tiên còn có các vị thần linh khác, như Thần Thổ địa (Thổ Công), Thần tài (với các gia đình buôn bán),…
Ngoài làng xã, đó là các vị Thành hoàng, các Thánh sư,…
Với cả nước thì đó là tín ngưỡng Đạo Mẫu, một hình thức đặc thù của Đạo giáo Việt Nam, một Đạo Nội mang sắc thái dân tộc độc đáo. Đó còn là Đạo thờ Thần với việc thờ cúng các vị vua, chúa, các anh hùng dân tộc, từ Hùng Vương, An Dương Vương, Hai Bà Trưng, Lý Bôn, Ngô Quyền, Lê Hoàn, Lý Bát Đế (tám vị vua nhà Lý), Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung, Lê Văn Duyệt, Trương Định và cả Hồ Chí Minh… Đó vốn là các nhân vật lịch sử, có nhiều công lao đóng góp cho đất nước, khi mất đi trở thành thần thánh, được nhân dân lập đền, miếu tôn thờ.
Tuy cùng một loại là Đạo thờ Thần, nhưng nó không có một thần chủ chung, giáo đường chung, giáo lý và nghi lễ chung như nhiều tôn giáo khác, mà mỗi anh hùng dân tộc được tôn thờ trở thành một giáo chủ, vị thần thánh cao nhất và duy nhất, được thờ phụng ở các đền miếu khắp mọi nơi (tất nhiên có nơi thờ chính và các nơi thờ vọng), không có đội ngũ đệ tử riêng, mà người dân Việt Nam nào cũng có thể đến thờ cúng các vị thần thánh đó ở đền, miếu để tỏ lòng ngưỡng vọng và cầu xin sự che chở.
Việc thờ cúng tổ chức trong phạm vi nào (gia đình, xóm làng, quốc gia,…) là do bản thân chủ gia tộc, trưởng họ, chủ làng, quan lại địa phương hay vua chúa đứng ra làm chủ lễ. Họ trực tiếp giao cảm với thần linh chứ không thông qua một thầy cúng hay pháp sư nào cả. Ngày kỵ lễ cũng không nhất loạt, mà là ngày sinh hay mất của vị thần chủ đó. Cùng với nghi lễ, là các ngày hội của làng, của cả vùng hay cả nước với các sinh hoạt vui chơi, giải trí mang đậm màu sắc dân tộc và địa phương.
Trong Đạo thờ Thần này, chúng ta có thể thấy những yếu tố giao lưu ảnh hưởng với các tín ngưỡng, tôn giáo khác, như Khổng giáo, Đạo giáo, Phật giáo, tuy nhiên đây vẫn là một tôn giáo tín ngưỡng riêng – một tôn giáo tín ngưỡng dân tộc.
Ban Tôn giáo phía Nam