banner 728x90

Tạp văn: Hương cốm mùa thu

29/03/2025 Lượt xem: 2438

"Gió thổi mùa thu hương cốm mới/

Tôi nhớ những ngày thu đã xa...".

Câu thơ trên của Nguyễn Đình Thi trong bài "Đất nước" lại vang lên trong tôi mỗi khi cái nắng gắt mùa hạ đã chuyển sang hanh vàng, cùng với cơn gió heo may se se thổi về, cũng là lúc đất trời vào thu.

Thu về trên mỗi làng quê Việt Nam thật đẹp. Những thảm hoa cỏ ven đường vàng sặc sỡ, bên hàng dậu, hoa mướp cuối mùa trải một màu vàng rực, trong vườn những trái cam, trái bưởi và mấy quả chanh còn sót lại chuyển sang màu vàng mọng. Xa xa cánh đồng quê vàng rộm màu lúa chín. Nền trời cao, thỉnh thoảng đây đó một vài làn mây mỏng tang nhởn nhơ bay trong nắng chiều vàng tuyệt đẹp. Những cơn gió heo may nhẹ thổi, thoang thoảng hương lúa nếp tỏa ra từ những mẻ cốm xanh mượt, len lỏi trong từng con ngõ, để chào đón mùa thu.

Mỗi năm có hai vụ cốm chiêm và cốm mùa. Cốm chiêm là vào tháng Tư, thường gọi là cốm trái vụ, vì đây là dịp mùa hè nên ít hấp dẫn. Phải đợi đến tháng Mười, khi đất trời đã sang thu, những làn gió heo may nhẹ thổi thì cốm mới thật hấp dẫn. Chẳng thế mà Trịnh Công Sơn từng có những câu ca từ lắng đọng về cốm: "Mùa cốm xanh về, thơm bàn tay nhỏ/. Cốm sữa vỉa hè, thơm bước chân qua". Tôi vẫn còn nhớ, khi còn nhỏ, mỗi lần mùa lúa nếp chín ở đồng quê là chúng tôi lại náo nức đi cắt lúa về cho mẹ làm cốm. Cả nhà quây quần thưởng thức món cốm mẹ làm sao mà đầm ấm thế.

 

Làm cốm cũng không khó, nhưng để có những mẻ cốm đủ các yếu tố như hạt đều, không còn vỏ thóc, cốm xanh, nắm trong tay dịu mát, mùi thơm nồng nàn thì không dễ chút nào. Khi lúa chín độ ngả bóng câu, cắt lúa về và công đoạn đầu tiên là phải chọn những hạt mẩy căng rồi đem rang. Thường thì rang thóc làm cốm phải dùng củi và phải rang bằng chảo gang để giữ nhiệt, lửa phải nhỏ đều và luôn phải khuấy đều thóc rang trong chảo. Rang cốm là công đoạn quan trọng nhất, vì nếu đun lửa to, không khuấy đều sẽ làm hỏng cả mẻ cốm.

Khi hạt thóc bắt đầu tái trắng thì giảm lửa tối đa vì quá lửa hạt cốm hay bị gãy. Lúc thóc còn nóng, cần đem giã ngay bằng cối đá, nếu mẻ cốm làm nhiều thì có thể dùng cối giã gạo, người đứng dận chân, người thì ngồi vun tay cho đều. Ngược lại, nếu mẻ cốm vừa phải cho vào cối đá nhỏ, chỉ cần một người, một tay giã cốm, tay kia luôn đảo thóc trong cối cho đều. Giã xong đem sàng sảy cho hết vỏ thóc.

 

Cốm giã xong tốt nhất được gói bằng lá sen hoặc bằng lá cây ráy. Nhựa của lá sen, lá ráy giữ cho hạt cốm dẻo thơm mùi nếp, có màu xanh hấp dẫn. Mẹ tôi bảo, làm cốm không phải là để ăn no mà là ăn lấy thơm tho, nó là thứ quà nhà quê mộc mạc, giản dị, bình dân mà tao nhã, sang trọng. Nếu ăn cốm kèm theo chuối tiêu thì không gì bằng. Những quả chuối chín, vỏ lấm chấm trứng cuốc bóc ra chấm cốm, ăn vào ta mới hiểu thêm món quà mùa thu ban tặng thi vị thế nào, nồng nàn mà lắng đọng.

Sau này, chúng tôi đi xa, cứ mỗi độ thu về thường nhớ đến món cốm ở quê nhà. Hương cốm theo chúng tôi đi suốt tuổi thơ, lớn lên, hương cốm vẫn luôn nồng nàn trong chúng tôi mỗi độ thu về.

Lê Quý Hoàng

 

Tags:

Bài viết khác

Tản văn: Hương bưởi tháng ba

Đã lâu tôi chưa có dịp về thăm quê. Về để được bước chân rộn rã trên con đường làng, qua cánh cổng làng trầm mặc rêu phong, qua cây đa cổ thụ sừng sững hàng trăm năm tuổi. Về để ùa vào tâm thức mình hương hoa bưởi tinh khiết, nồng nàn…

Truyện ngắn: Ngôi nhà còn mãi trong mơ

Cho đến bây giờ, những giấc mơ vẫn thường đưa tôi về với ngôi nhà cũ của một thời thơ ấu, ngôi nhà nằm ở ngoại ô thành phố. Chớp mắt đã gần 40 năm trôi qua kể từ ngày tôi từ biệt ngôi nhà thân yêu ấy. Tuy tôi cũng có nhiều lần quay về khu nhà cũ, đi ngang qua và nhìn thấy nó từ xa, nhưng không hiểu sao chẳng dám bước lại gần, có lẽ tôi sợ cảm xúc sẽ bóp nghẹt trái tim mình bởi những kỷ niệm dâng trào...

Câu chuyện gia đình: Yêu sắc đẹp

Anh thường nói với chị: “Một bàn tay thô ráp nhưng mượt mà trong lòng người chồng, một làn da sạm nắng nhưng lại mềm mại trong lòng người chồng vì tình yêu với vợ. Mình đã sống với nhau lâu rồi, em đừng bận tâm vì nhan sắc”.

Tản văn: Ký ức tuổi thơ tôi

Cái mùi rơm, mùi rạ thơm tho và lành sạch ít khi làm ta từ chối hay né tránh. Cũng có thể vì trên những cánh đồng rộng, không khí loãng ra trong những chiều gió nên dù có vào chính vụ đốt đồng đi chăng nữa, người đi bên này những bờ ruộng, triền đê hay những con đường làng nương theo bờ bãi vẫn không cảm thấy ngột ngạt vì khói.

Câu chuyện gia đình: Quên đi bệnh tật, ưu phiền

Câu chuyện trên khoang tàu hôm ấy ngẫu nhiên lại trĩu nặng nỗi lo về bệnh tật. 4 hành khách - 4 bệnh nhân mới bước ra từ các bệnh viện khác nhau ở thành phố đầy bụi bặm, xô bồ, lúc mưa lúc nắng. Một đôi vợ chồng già với những căn bệnh của người già xuống ga Quảng Ngãi. Một chị trung niên xuống ga Đà Nẵng mới lặn lội vào tận Sài Gòn chữa bệnh. Và tôi, cô gái trẻ hơn đôi chút nhưng cũng suy nghĩ rất nhiều trong hơn 7 tiếng trên tàu.

Tản văn: Mùa hè xa vắng

Sau chừng ly, tôi nhìn ra hồ. Nghe gió bời bời. Cảm giác xót xa quá đỗi. Những thân sen khô rã rời. Chắc chắn không phải là chống chọi với gió, không phải chống chọi với già nua. Cũng không hẳn là cam chịu.

Phân tích truyện ngắn “Ông tôi” của tác giả Đào Quốc Thịnh

Đề thi: Em hãy phân tích truyện ngắn “Ông tôi” của nhà văn Đào Quốc Thịnh?

Tản văn: “Thằng Bờm có cái quạt mo”

Trước sân nhà tôi có cây cau. Cây không cho bóng mát, trái cau trẻ nhỏ không ăn được... nên mấy chị em không hào hứng với cây cau trước cửa. Có lần, chị tôi đem về cây si, xin mẹ trồng trước ngõ cho mát. Mẹ tôi không chịu, bảo đó là cây cau bà nội trồng.
Top