Mùa mưa ở Bình Thuận thường bắt đầu vào cuối tháng ba âm lịch. Cả năm bà con chờ trận mưa đầu mùa đổ ụp xuống là đi bắt ếch oàng.
Đi bắt ếch oàng thú lắm! Chập choạng tối rủ nhau vai mang bao, tay cầm đuốc tre tẩm dầu, hay đốt lốp cao su để soi sáng bắt ếch, hoặc dùng đèn pin soi hay bình ắc quy. Trong một đêm bắt đến hàng trăm con, nhanh tay có thể bắt cả nghìn con. Hấp dẫn nhất là gần sáng khi ếch dính cặp, tha hồ mà bắt bỏ vào bao.
Ngày đón cơn mưa đầu mùa ở quê tôi thật rộn rã, khắp mọi nhà đều khai tiệc mừng vụ mùa mới bằng món ếch oàng. Món ăn này hấp dẫn kỳ lạ và ngon tuyệt vời. Người chưa từng ăn cảm thấy ghê, người đã ăn một lần là nhớ suốt đời. Có thể hình thù con ếch oàng làm bạn thấy sờ sợ nên không dám ăn thôi.
Ếch oàng trông ngồ ngộ, chỉ to bằng quả chanh. Đầu và miệng thì nhỏ nhưng bụng lại to tròn, chân thì ngắn và chậm chạp, chỉ đẹp ở bộ da lóng lánh với những vết bông màu nâu xám, vàng nhạt pha đen.
Cách chế biến món ếch oàng tuy đơn giản nhưng phải đúng kiểu cách thì ăn mới ngon. Dân sành điệu quê tôi không bao giờ mổ bụng, lột da ếch theo cách làm bình thường, chỉ cần chụng nước sôi cả con, đem rửa sạch cho hết nhờn, xong nướng ếch trên lò than hồng, mỡ ếch chảy ra xèo xèo thơm phức. Thế là dùng tay rạch bụng ếch, móc bỏ bộ ruột. Một dĩa muối tiêu hay mắm ớt, mắm me, ăn với rau sống bằm xoài xanh hoặc trộn dưa leo… Thật là tuyệt hảo! Chắc cũng cần kể ra các món khác như: Ếch oàng nấu canh chua cây chuối, nấu măng, hay nấu lá me cũng hết chê. Nhiều nhà còn chế biến món ếch oàng khô để ăn dần, chẳng khác gì mực khô xuất khẩu.
Điều thú vị là mỗi năm chỉ được ăn ếch oàng một lần trong trận mưa đầu mùa mà thôi ./.
Nguyễn Văn Dũng