Hà Nam là tỉnh nổi tiếng với những ngôi chùa cổ linh thiêng, vẻ đẹp thanh tịnh thu hút rất đông du khách hành hương.
Chùa Long Đọi Sơn
Tọa lạc trên đỉnh núi Long Đọi ở xã Tiên Sơn, thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam, chùa Long Đọi Sơn là ngôi chùa cổ 1.000 năm tuổi mang đến cho du khách một cảm giác bình yên, thanh tịnh.
Chùa được khởi dựng vào thời Lý khoảng những năm 1054 - 1058 dưới triều vua Lý Thánh Tông. Trải qua bao biến cố thăng trầm của lịch sử, ngôi chùa vẫn giữ được nét cổ kính, linh thiêng, mang đậm phong cách kiến trúc, mỹ thuật thời Lý. Với những giá trị lịch sử, văn hóa, năm 2017, quần thể di tích chùa Long Đọi Sơn đã được Thủ tướng Chính phủ ký quyết định xếp hạng là di tích quốc gia đặc biệt.
Một trong số những hiện vật có giá trị lịch sử văn hóa nổi bật được lưu giữ tại chùa Long Đọi Sơn là bảo vật quốc tấm bia Sùng Thiện Diên Linh và bộ tượng Kim Cương.

Chùa Long Đọi Sơn tọa lạc trên đỉnh núi Long Đọi ở xã Tiên Sơn, thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam. Ảnh: Hà Vi
Chùa Cây Thị
Chùa Cây Thị (Tịnh Viện Di Đà) có vị trí ở thôn Chè Trình, xã Thanh Tâm, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam, cách Hà Nội khoảng 70km. Ngôi chùa vốn được xây dựng hàng trăm năm trước nhưng xuống cấp nghiêm trọng. Đến tháng 12.2019, quần thể mới được xây dựng lại, giữ lại ngôi chùa cổ.
Chùa có tên là chùa Cây Thị sở dĩ vì cạnh ngôi chùa cổ là cây thị với niên đại hàng trăm năm tuổi. Cây thị không những có giá trị về lịch sử, mà còn ẩn chứa một giá trị tâm linh rất lớn đối với dân làng nói riêng và toàn thể tín đồ phật tử thập phương nói chung khi về chùa.

Chùa Cây Thị ở xã Thanh Tâm, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam. Ảnh: Thanh Vân
Chùa Địa Tạng Phi Lai
Cách chùa Cây Thị không xa, Địa Tạng Phi Lai Tự là ngôi chùa nổi tiếng nằm yên bình giữa những mảng xanh của núi rừng ở thôn Ninh Trung, xã Liêm Sơn, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam.
Ngôi chùa cổ có lịch sử hơn 1.000 năm mới được xây dựng lại vào năm 2015. Phía sau chùa là rừng thông xanh mát, hai bên là dãy núi mang hình dạng Tả thanh long, Hữu bạch hổ. Về với ngôi chùa đang là điểm đến tâm linh thu hút du khách bậc nhất của tỉnh Hà Nam, bước chân ai cũng đột nhiên chậm lại, lời nói cũng bất giác nhẹ nhàng, hành xử cũng trở nên từ tốn, khoan thai.

Du khách vãn cảnh chùa Địa Tạng Phi Lai. Ảnh: Thanh Vân
Chùa Tam Chúc
Chùa Tam Chúc nằm trong quần thể di tích danh lam thắng cảnh Tam Chúc tại phường Ba Sao, thị xã Kim Bảng, tỉnh Hà Nam là ngôi chùa lớn nhất thế giới với diện tích hơn 5.100ha, bao gồm đất liền và mặt nước. Nhìn từ trên cao, khu du lịch tâm linh Tam Chúc như một bức tranh thủy mặc.
Ngày nay, chùa Tam Chúc trở thành điểm đến lý tưởng cho những du khách muốn đến chiêm bái lễ Phật, cầu công danh, phúc lộc và sức khỏe dành cho gia đình và người thân, cũng như du xuân vãn cảnh.

Nghi lễ rước nước tại Hội Xuân Tam Chúc 2025. Ảnh: Nguyễn Trường
Chùa Bà Đanh
Một ngôi được mệnh danh là "đệ nhất vắng khách" là chùa Bà Đanh (Bảo Sơn tự) ở xã Ngọc Sơn, thị xã Kim Bảng, tỉnh Hà Nam. Tương truyền, chùa thờ một nữ thần linh thiêng cai quản mưa gió, giúp mùa màng bội thu. Nữ thần được mệnh danh là Đức Bà làng Đanh, về sau người dân quen gọi tắt là chùa Bà Đanh.
Chùa Bà Đanh có nhiều hạng mục kiến trúc liên hoàn, bao gồm tam quan, chính điện, tả vu, hữu vu, nhà tổ cùng nhiều công trình phụ trợ khác. Hiện nơi đây còn lưu giữ nhiều cổ vật, cổ thư quý hiếm.

Toàn cảnh chùa Bà Đanh ở xã Ngọc Sơn, thị xã Kim Bảng, tỉnh Hà Nam. Ảnh: Hải Nguyễn
Nguồn Báo Lao động