Ảnh minh họa.
Trong thời đại số, khi một cú click có thể lan truyền cả tin thật lẫn tin giả, sinh viên và giới trẻ đang trở thành nhóm dễ bị tấn công nhất bởi các chiêu trò lừa đảo công nghệ cao.
Tại buổi tọa đàm về nhận diện và chống tin giả trong kỷ nguyên AI, tại Trường đại học Giao thông Vận tải TP. Hồ Chí Minh, lực lượng chức năng cho biết các hình thức lừa đảo trực tuyến ngày càng đa dạng, nhưng phổ biến nhất vẫn là: mạo danh cơ quan nhà nước hoặc thầy cô để lấy thông tin cá nhân; lừa đảo tình cảm; giả danh tuyển dụng, việc làm; và phát tán đường link chứa mã độc để chiếm quyền điện thoại.
Một trong những chiêu trò nổi lên gần đây là “shipper 0 đồng”. Kẻ gian giả danh người giao hàng, thông báo nạn nhân được tặng quà miễn phí và yêu cầu xác nhận nhận hàng qua video call. Sau đó, chúng giả làm cán bộ điều tra, yêu cầu nạn nhân quay video hoặc chụp ảnh “để xác minh danh tính”, rồi dùng hình ảnh nhạy cảm để tống tiền, thậm chí ép quay video giả cảnh bị bắt cóc nhằm lừa tiền gia đình.
Một số sinh viên khác bị lôi kéo “chuyển tiền hộ” mà không biết mình đang tiếp tay cho đường dây rửa tiền. Điểm chung của các vụ việc là kẻ gian lợi dụng tâm lý sợ hãi, hoảng loạn và mong muốn chứng minh vô tội của nạn nhân để khống chế họ.
Ảnh minh họa.
Ngoài các chiêu trò trên, lừa đảo du học và học bổng giả đang nở rộ. Các đối tượng thường tung ra “suất học bổng giới hạn” hoặc “chương trình tài trợ đặc biệt”, yêu cầu chuyển tiền để xác minh hồ sơ hoặc chứng thực tài khoản.
Nhiều sinh viên sập bẫy vì giấy tờ được làm giả tinh vi, có dấu đỏ và tên giảng viên thật. Có trường hợp được hướng dẫn chia nhỏ giao dịch dưới 500 triệu đồng để tránh bị ngân hàng phát hiện.
Không chỉ sinh viên, nhiều phụ huynh cũng trở thành nạn nhân. Một số bị “công an giả” gọi điện, khiến họ tin rằng con mình đang bị bắt và phải giữ bí mật với người xung quanh. Những chiêu trò này không chỉ nhằm chiếm đoạt tài sản mà còn đánh vào cảm xúc thương con và tâm lý sợ hãi, khiến nhiều gia đình rơi vào bi kịch.
Các chuyên gia an ninh mạng cảnh báo: kẻ lừa đảo đang tận dụng AI và mạng xã hội để tạo tin giả, video giả, giọng nói giả… khiến người xem khó phân biệt thật – giả. Chúng thường mạo danh người có uy tín như công an, nhà báo, chuyên gia hoặc lợi dụng các sự kiện lớn, thảm họa để phát tán tin giả.
Người dùng được khuyến nghị bốn bước cơ bản để tự bảo vệ:
-
Không phản ứng vội với thông tin lạ, luôn đặt câu hỏi và kiểm chứng nhiều lần.
-
Không làm theo yêu cầu của người lạ khi bị đe dọa; giữ bình tĩnh, tránh để cảm xúc chi phối.
-
Báo ngay cho người thân hoặc cơ quan chức năng để phá vỡ sự cô lập tâm lý mà kẻ gian tạo ra.
-
Liên hệ chuyên gia hoặc cơ quan an ninh mạng khi vụ việc nghiêm trọng để được hỗ trợ kỹ thuật.
Trong thế giới trực tuyến đầy cám dỗ và rủi ro, sự cảnh giác và tỉnh táo chính là “lá chắn” mạnh nhất giúp sinh viên tự bảo vệ mình trước những chiêu lừa ngày càng tinh vi.
Thông tin từ Văn phòng Đại diện phía Nam